- Kölelerin diyeti; kendi kıymetleri miktarı kadardır. Fakat kölenin kıymeti, bir hür erkeğin diyeti kadar olursa yahut hür erkeğin diyetinden fazla olursa; kölenin derecesinin, hür erkeğin derecesinden aşağı olduğunu bildirmek için hür erkeğin diyetinden on dirhem miktarı noksan verilir. Câriyenin kıymeti de, hür kadının diyeti kadar olursa yahut ondan ziyâde olursa, câriyenin diyeti de hür kadının diyetinden on dirhem eksik verilir. İmam Ebû Yusuf ile İmam Şâfii’ye göre; köle ile câriyenin kıymeti ne kadar olursa, diyeti de o kadardır.
- Gasbda kölenin kıymeti ne kadar olursa, ittifakla o miktarın ödenmesi vâcip olur. Meselâ; bir kimse, bir şahsın yüz dinar kıymetinde olan bir kölesini gasbedip elinde ölse, yüz dinar verir. Zîrâ gasbda itibar olan, maliyettir; insan olması değildir.
- Hür kimsenin diyetinden takdir edilen şey, kölenin kıymetinden de takdir edilir. Zîrâ kölenin kıymeti, hür kimsenin diyeti gibidir. Bu itibarla, hür kimsenin eli kesildiğinde elin diyeti, tam diyetinin yarısı olduğu gibi; kölenin eli kesildiğinde de elinin diyeti, kıymetinin yarısı olur. Ama kölenin kıymeti, hür kimsenin diyeti kadar olursa, kıymetinin yarısı beş bin dirhem olacağından, beş dirhem eksik verilir.
- Bir kimse iki kölesine hitâben; ″İkinizden birisi hürdür″ deyip, hangisinin âzat edildiğini açıklamadan önce başları yarılsa; bundan sonra hangisini âzat ettiğini açıklasa, ikisinin de başlarının yaraları için alınan diyet efendinin olur. Efendi, hangisini âzat ettiğini açıklamadan önce bu iki köle öldürülse, bundan sonra hangisini âzat ettiğini açıklasa; kâtil bir ise, hür olanın diyeti ile köle olanın kıymeti yine efendiye verilir. Kâtiller iki kişi olup, birisi kölenin birisini, diğeri de öbürünü öldürmüşse, bu iki kâtilin hangisi hür olan köleyi, hangisinin de diğer köleyi öldürdüğü bilinmediği için, kâtillerden her birisinin üzerine bir kölenin kıymeti lâzım olur.