Köle veya Çocuğun Gasbı:

- Bir kimse kölesinin elini kesse, kestikten sonra köle gasbedilse, gasbedenin elinde iken kesilmeden dolayı ölse, gasbeden şahıs eli kesilmiş olarak kölenin kıymetini öder. Eğer efendi, kölenin elini gasbedenin elinde iken kesip bu kesmeden dolayı köle ölse, gasbeden kişi, kölenin kıymetini ödemez.

- Ticaretten menedilmiş bir köle kendi gibi ticaretten menedilmiş bir köleyi gasbetse, gasbedilen köle, gasbeden kölenin yanında ölse, onu öder. Zîrâ ticaretten menedilen köle yaptığı işlerle cezâlandırılır. Gasbettiği şâhitle sâbit olursa, gasbeden köle derhal satılır. Ticaretten menedilen köle, sözleriyle cezâlandırılmaz. Eğer bir köle, bir şey gasbettiğini ikrâr etse, gasbettiği şey için satılmaz. Bilakis âzat edildikten sonra ikrâr ettiği gasbı kendisine ödettirilir.

- Bir kimse hür bir çocuğu gasbetse, gasbeden kişinin elinde çocuk ansızın veya sıtmadan ölse, gasbeden kişinin üzerine bir şey lâzım değildir. Eğer çocuk yıldırımdan veya yılan sokmasından ölürse, gasbeden kişinin âkilesi üzerine çocuğun diyeti lâzımdır.

Bir çocuk, kendi yanına emânet konulan bir köleyi öldürse, çocuğun âkilesi kölenin kıymetini öder. Çocuk, yanına emânet konulan yiyeceği yese yahut yanına konulan malı telef etse, İmam-ı Âzam ile İmam Muhammed’e göre; çocuğun kendi üzerine ve âkilesi üzerine ödenmesi lâzım gelmez. İmam Ebû Yusuf’a göre; ödenmesi lâzım gelir. Çocuk ve ticaretten menedilmiş köleye verilen ödüncün hükmü, emânet malın hükmü gibidir. Burada geçen çocuktan maksat; mümeyyiz (iyiyi kötüden ayıracak derecede olan akıllı) çocuktur. ″Kâfi″ adlı eserde de böyle yazılıdır. İmam-ı Âzam ve İmam Muhammed ile İmam Ebû Yusuf arasındaki ihtilaf, böyle mümeyyiz olan çocuk hakkındadır. Gayr-i mümeyyiz (İyiyi kötüden ayıracak derecede akıllı olmayan) çocuk, ittifakla telef ettiği malı ödemez. Akıllı olan çocuk, emânet ve ödünç olmayan malları telef ettiğinde onları öder. Zîrâ aklı ermeyen bir çocuk, bir malı telef etmek üzere musallat edilirse, aklı ermediği için telef ettiği mal hederdir. Ama yaptığı iş muteberdir.

Ticaretten menedilmiş bir kölenin yanına bir emânet mal konulsa, köle emânet malı telef etse, hemen ödemeyip, âzat edildikten sonra öder. İmam Ebû Yusuf’a göre; derhal ödemesi lâzım gelir.