Mezhep imamlarının ihtilâfı ümmet için bir genişlik ve kolaylıktır. Nitekim Peygamberimiz Sallallâhu aleyhi ve sellem Hadis-i Şeriflerinde:
اِخْتِلَافُ أُمَّتِي رَحْمَةٌ (البيهقي عن ابن عباس)
″Ümmetimin ihtilâfı rahmettir.″[1]
مَهْمَا أُوتِيتُمْ مِنْ كِتَابِ اللّٰهِ فَالْعَمَلُ بِهِ لَا عُذْرَ لِأَحَدٍ فِي تَرْكِهِ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ فِي كِتَابِ اللّٰهِ فَسُنَّةٌ مِنِّي مَاضِيَةٌ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ سُنَّةٌ مِنِّي فَمَا قَالَ أَصْحَابِي إنَّ أَصْحَابِي بِمَنْزِلَةِ النُّجُومِ فِي السَّمَاءِ فَأَيُّمَا أَخَذْتُمْ بِهِ اهْتَدَيْتُمْ وَاخْتِلَافُ أَصْحَابِي لَكُمْ رَحْمَةٌ )ق في المدخل والخطيب وابن عساكر والديلمي عن سليمان ابن أبى كريمة عن جويبر( وَأَوْرَدَهُ ابْنُ الْحَاجِبِ فِي الْمُخْتَصَرِ بِلَفْظِ {اخْتِلَافُ أُمَّتِي رَحْمَةٌ لِلنَّاسِ}
″Size Allah’ın kitabından bir delil bulunursa onunla amel etmek icap eder. Terki hakkında hiçbir kimsenin özrü olamaz. Şâyet Allah’ın kitabında yoksa o zaman bende size ulaşan sünnete müracaat etmek gerekir. Bu hususta benden bir sünnet size ulaşmamışsa, ashâbımın söyledikleri ile amel edilir. Şüphesiz benim ashâbım gökteki yıldızlar gibidir. Hangisinin sözü ile amel etseniz, hidâyeti bulursunuz. Ashâbımın ihtilâfı sizin için rahmettir″[2] diye buyurmuştur. İbn-i Hâcip bu hadisi Muhtasar’ında şu sözlerle nakletmiştir: ″Ümmetimin ihtilâfı insanlar için rahmettir.″[3]
İmam Suyûti, Ömer İbn-i Abdülaziz’in şu sözünü nakleder: ″Eğer Muhammed Sallallâhu aleyhi ve sellem’in ashâbı ihtilaf etmemiş olsalardı sevinmezdim. Çünkü onlar ihtilaf etmeseler, ruhsat meydana gelmezdi.″[4]